خرید سهام در بورس، نوعی از شراکت هدفمند و قانونی در اقتصاد کشورهاست. وقتی مفهومی به نام شراکت مطرح شود؛ در ذهن اکثریت مخاطبان، معنای خاصی دارد. به بیان ساده تر، هر شخصی که اندکی به امور اقتصادی آشناست؛ به خوبی آگاه است که شراکت واقعی، به معنای حضور در کنار یکدیگر، به هنگام سود و زیان احتمالی است.

در ایران، قسمت اعظمی از اقتصاد تحت مالکیت و کنترل بخش دولتی است. یعنی ورود مردم به بازار سرمایه و خرید سهام حقوقی ها، در اصل به معنای شراکت با دولت است. لذا اکثریت مردم و سهامداران بورس در ایران، براساس درکی که از مفهوم شراکت دارند؛ معتقد هستند که گرچه دولت در روزهای رکوردزنی و صعود پیاپی شاخص بورس، سود خوبی از فروش سهام به دست آورد؛ اما در ماه های اخیر و با سقوط وحشتناک شاخص، قطعا دولت نیز مانند مردم، عطای سود را به لقایش بخشیده است.

اما نگاهی گذرا به برخی از آمارها، نشان دهنده حقایق دیگری بوده که شاید از چشم بسیاری از مردم و سهامداران دور مانده است. حقایقی تلخ درباره دولتی که مالک حقیقی مجموعه های حقوقی عرضه شده در بورس بوده و بارها مسئولان آن، مردم را تشویق  برای ورود به بازار سرمایه و خرید سهام حقوقی ها نموده اند. آن هم در شرایطی که کارشناسان مستقل، دائما درباره تبعات ورود بی حساب و کتاب افراد ناآشنا به بورس هشدار داده بودند. اما دولتمردان، دائما دم از آینده روشن بازار سرمایه زده و برای اطمینان بخشی به مردم، از هیچ اظهارنظر دلگرم کننده ای دریغ نداشتند. اما به یکباره و با تغییر شرایط، دولتمردان ترجیح دادند تا بورس را از محور اصلی سخنانشان، به حاشیه رانده و درباره بر باد رفتن سرمایه های مردم، سکوتی عجیب را پیشه سازند. سکوتی مرموز و بیانگر این مطلب که احتمالا دولتمردان، از شرایط بورس، حتی با وجود ریزش های مداوم آن، بسیار راضی و خشنود هستند.  

برای اثبات تداوم درآمدزایی دولت از بورس حتی در ایام بد آن، رجوع به آمارها، راهگشاست؛

براساس آمارها، دولت در 150 روز نخست امسال، مجموعا 271 هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه، تامین مالی کرده است. نکته عجیب و قابل توجه، 7 برابر شدن این عدد، نسبت به درآمد دولت از بورس در سال 98 است. گرچه آمار 150 روز دوم تاکنون منتشر نشده است؛ اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که این سطح بالای درآمدزایی دولت از بازار سرمایه، همچنان تا پایان سال 99 تداوم دارد. لذا دولت موفق شده است که مفهوم شراکت با مردم را دچار تحول نموده و در ایام زیان شرکای حقیقی خویش نیز، سود سرشاری به جیب زند.

همچنین در 210 روز نخست سال جاری، دولت توانسته در قالب بازار سرمایه، 33 هزار میلیارد تومان سهام را واگذار و عرضه اولیه نماید. این در حالی است که در لایحه بودجه سال 1399 کل کشور، پیش بینی شده بود که دولت بتواند تنها 12 هزار میلیارد تومان سهام واگذار نموده و بفروشد. همچنین دولت در سال 98 موفق به کسب درآمد 3 هزار میلیاردی از راه فروش سهام شده بود. لذا جهش 11 برابری درآمدزایی دولتمردان از فروش سهام در 7 ماهه ابتدایی سال جاری نسبت به کل سال 98، باعث حیرت کارشناسان و اساتید علم اقتصاد در ایران و جهان گردیده و احتمالا به زودی به عنوان نمونه ای یکتا در جهان هستی به ثبت خواهد رسید.

اما نکته عجیب دیگر، افزایش درآمد مالیاتی دولت از بورس در دی ماه 1399 است. یعنی در ایامی که تکرار متوالی رنگ قرمز بر روی تابلوی شاخص ها، سهامداران عادی را به سختی آزرده؛ سطح درآمد مالیاتی دولت  از بورس در نخستین ماه زمستان 99، به 3 هزار میلیارد تومان رسیده که 7.5 برابر مدت مشابه سال گذشته است. لذا دولت محترم حق دارد که حال و روز مالباختگان بازار سرمایه را به خوبی درک ننماید. چرا که در 10ماهه نخست امسال، مجموعا 16 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی از بورس به خزانه دولت واریز شده است. در حالی که این عدد در سال 98، تنها 3 هزار میلیارد تومان بود.

بررسی آمارها درباره خرید و فروش سهام مجموعه های حقوقی نیز به نوبه خود حیرت آور است. چرا که محاسبات نشان داده است از ابتدای سال جاری تا پایان مرداد ماه، حقوقی ها حدود 80 هزار میلیارد تومان سهم فروخته اند. همچنین آمارهای غیررسمی بیانگر آن است که در مقابل این حجم از فروش، در 4 ماه گذشته، حقوقی ها تنها 20 هزار میلیارد تومان وارد بازار کرده اند. یعنی به دلیل سقوط آزاد بورس، موفق شده اند تا با مبلغ 20 هزار میلیارد تومان، تمامی 80 هزار میلیارد تومان فروخته شده را مجددا خریداری نموده و از جیب سهامداران عادی، کسب سود 60 هزار میلیارد تومانی نمایند. بنابراین عجیب نخواهد بود که به زودی موسسات مالی جهانی، جهت آموزش راه های نوین کسب سود و درآمد های سرشار از جیب دیگران، به کلاس های فشرده برخی طرف های ایرانی نیازمند گردند.

اما در نهایت، بررسی سود حاصل پرتفوی هلدینگ ها و شرکت های بیمه ای در مدت 180 روز نخست سالجاری، ما را بیش از پیش شگفت زده خواهد نمود. چرا که این سود در مدت مذکور، به اندازه تمامی 3 سال پیش از آن بوده است. یعنی در 180 روز، به اندازه حدود 1000 روز، درآمدزایی و سودآوری صورت گرفته که حقیقتا در تاریخ بورس های جهانی، کم سابقه و شاید بی سابقه است.

بنابراین دولت محترم، شریکی است که در ایام زیان سهامداران عادی، در حال کسب درآمدهای نجومی است. به بیانی دیگر، همواره برنده اصلی تحولات بازار سرمایه، دولت است.

پایان/