فیلم رها داستان زندگی خانواده ای از قشر متوسط است که بدلیل یک اتفاق تلخ برای پدر خانواده (شهاب حسینی) دچار مشکلات اقتصادی شدید شده و اکنون میتوان آنها را جز اقشار کمتر برخوردار جامعه دانست. مدتی پس از آن اتفاق تلخ لپ تاپ رها دزدیده میشود و توحید پدر رها توان خرید لپ تاپ را ندارد اما رها برای ادامه کار خود بشدت به لپ تاپ نیاز دارد و این نیاز باعث میشود تا روزی توحید تصمیم بگیرد برای او هر طور که هست لپ تاپ تهیه کند. پس از آنکه توحید لپ تاپ را خریداری می کند تازه دردسرهای خانواده آغاز شده و رسما کل خانواده وارد ماجرایی میشوند که انتهای بسیار تلخی دارد.

نیروی محرکه درام شخصیت است. در صورت پرداخت درست ما براحتی با شخصیتهای درام همذات پنداری می کنیم. به طوری که مشکل شخصیت ها و بحرانی که برای آنها خلق شده را بحران خود می پنداریم؛ رنج آنها رنج ما میشود، شادی آنها نیز شادی ما میشود. وقتی در انتها بحران حل میشود ما نیز احساس آرامش داریم. در پایان یک درام خوب نیز بیننده به فکر فرو می رود.

رها یک فیلم خوب است، و نه خیلی خوب.

خوب است:

به این دلیل که خانواده قصه خصوصا پدر و مادر خانواده به خوبی پرداخت شده و روابط و ماجراهایی که پیرامون آنهاست به خوبی نوشته و اجرا شده است. پس از مقدمه نسبتا طولانی فیلم و قبل از شروع بحران فیلمساز انقدر خوب این خانواده را به نمایش در می آورد که بعد از شروع بحران واکنش ها به بحران کاملا قابل پذیرش است و اصلا از چهارچوب ترسیم شده بیرون نمیزند.

به عنوان مثال وقتی پدر خانواده در اداره پلیس مورد اتهام قرار گرفته و یا برادر غزال به او توهین میکند واکنشهای او کاملا در چهارچوب شخصیت اوست. هیچ رفتار و گفتار اضافه ای دیده نمی شود. واکنش ها کاملا در منطق شخصیت اوست. حتی وقتی عصبانی میشود و شروع به فحاشی می کند کاملا در چهارچوب شخصیت اوست.

یا مثلا واکنش های مادر خانواده نسبت به بحران ایجاد شده چه در اداره آگاهی و یا بعد از آنکه در مترو با رها و برادرش جر و بحث می کند، کاملا در چهارچوب شخصیت اوست.

حتی رفتار رها و بحران عمیقتری که با رفتار او پیش می آید با منطق شخصیت او هماهنگ است و در اواخر فیلم نیز وقتی ما از اصل ماجرای دزدی آگاه می شویم رفتار برادر رها را کاملا درک میکنیم.

فیلمساز طوری بحران را خلق می کند که همه به نوعی مقصرند؛ تقریبا به یک اندازه. ولی در پایان هیچکس نمیگوید اگر مثلا پدر فلان کار را نمیکرد این اتفاق رخ نمی افتاد یا اگر مادر طور دیگری رفتار می کرد بحرانی بوجود نمی آمد. در واقع همه مسئول اعمال خود هستند. حتی فیلمساز جامعه یا خانواده پولداری که در فیلم بخشی از بحران است را مقصر جلوه نمی دهد؛ و این یعنی هرکس مسئول اعمال خود است؛ حتی در بدترین بحرانها.

شخصیتهای کاملا تعریف شده و پیرنگ جذاب فیلم این فرصت را به فیلمساز داده که تعلیق های خوبی خلق کند. با اوج گرفتن ها، فرودهای ناگهانی، وقفه های کوتاه و پیش بینی فزاینده ای که ما را به یک نتیجه نفس گیر برساند. برای نمونه می توان به سکانس تلاش پدر و مادر رها برای گرفتن لباسهای غزال اشاره کرد که سکانسی به اندازه و سراسر تعلیق است.

فیلم رها خیلی خوب نیست:

مقدمه ابتدای فیلم برای ورود به بحران طولانی است و اگر کمی ادامه پیدا می کرد حوصله سربر میشد. در واقع در آستانه سر رفتن حوصله وارد بحران شدیم که می توانست براحتی زمان کوتاه تری از فیلم را به آن اختصاص داد.

انتهای فیلم نیز فیلمساز دچار زیاده گویی می شود. فیلم باید در سکانس پیدا شدن لپ تاپ رها در همان اداره پلیس تمام می شد؛ نهایتا نمای حلوا درست کردن مادر رها و کات.

ولی ادامه فیلم خصوصا سکانس گفتگوی پدر رها با دوست رها در آخر فیلم بشدت به فیلم لطمه زده و اساسا رفتار پدر رها در آن سکانس از چارچوب شخصیت او بیرون میزند و قابل درک نیست؛ و اگر از فیلم حذف شود سطح فیلم را یک مرحله بالاتر می آورد.

پایان/