به گزارش تحریریه، «معامله مبادله» پرکاربردترین اصطلاحی است که برای مذاکرات و آتش‌بس از ابتدای طوفان الاقصی استفاده می‌شد. درست است که توافق برای پایان جنگ است و در فضای فارسی نیز از اصطلاح «آتش‌بس» برای مذاکرات استفاده می‌شود، اما اهمیت تبادل اسرا برای دو طرف موجب شده بود بیشتر توجهات بر این مسئله باشد تا جزئیات فنی حول توافقات مرزی و نظامی و ...
اهمیت تبادل اسرا برای طرفین
آزادی اسرا برای جامعه فلسطینی و همچنین صهیونیست‌ها همواره یک مسئله حیاتی بوده و هست. شاید برای درک مطلب بتوان اینگونه گفت که آزادی اسرا برای مقاومت فلسطین در رده آزادی سرزمین و مسجدالاقصی حائز اهمیت بوده و خود را متعهد به وفای به قول در آزادی اسرا می‌داند. محمد ضیف در پیام ۷ اکتبر و شروع طوفان الاقصی تاکید می‌کند که یکی از اهداف طوفان الاقصی تبادل اسراست؛ مسئله‌ای که دشمن در مقابل تحقق آن سرسختی نشان داده است.
آزادی ۱۷۳۷ نفر فلسطینی و پیامدهای آن
براساس توافق قرار است در مرحله اول آتش‌بس ۱۷۳۷ اسیر فلسطینی آزاد شوند که ۲۹۶نفر از آنها محکوم به حبس ابد هستند. در ادامه موارد مهم و تاثیرات این تبادل در مرحله اول و موارد احتمالی در مرحله های دوم و سوم مورد بحث قرار خواهد گرفت:
هوشمندی حماس و تکثر جریانی و فکری اسرا در مرحله اول
۳۴۵ نفر از حماس، ۲۲۹نفر از فتح، ۶۷نفر از جهاد اسلامی، ۱۹نفر از جبهه مردمی خلق، ۶نفر از جبهه دموکراتیک و ۷۰نفر هم مستقل هستند. این تکثر جریانی بالاخص وجود ۱۲۷حبس ابد از جنبش فتح تاثیرگذاری حماس بر آینده کرانه باختری را افزایش خواهد داد و این امر باعث ایجاد نگرانی در میان مسئولان تشکیلات خودگردان شده است.
اولویت‌بخشی به آزادی زن‌ها و اسرای زیر ۱۸ سال
همانند تبادل ماه دوم جنگ در آتش‌بس موقت ۷روزه، برای مقاومت و حماس آورده اجتماعی تاثیرگذاری زیادی در داخل و خارج فلسطین دارد. زن و آزادی زنان یکی از کلیدواژه‌های مهم در فضای فلسطین و بالاخص کرانه باختری بواسطه بافت فرهنگی مدرن‌تر آن است. تقریبا تمام ۱۲۰ زن و کودک اسیر آزاد خواهند شد.
آزاد شدن شخصیت‌های مهم جنبش فتح
آزادی افرادی که بواسطه عدم همراهی با جنبش فتح بالاخص در دوران پس از یاسرعرفات به زندان افتاده‌اند می‌تواند فضای کرانه باختری را تغییر دهد. البته رژیم صهیونیستی هم سعی بر اجرای شرط اخراج اسرای امنیتی به خارج کرانه باختری دارد.
آینده پس از محمود عباس
آزادی اسرا که بخش زیادی از آنها مربوط به کرانه باختری‌اند، می‌تواند معادلات سیاسی و اجتماعی در کرانه باختری را دچار تغییر کند. برخی اندیشکده‌های اسرائیلی با ذکر همین مسئله درباره تاثیر این رویداد بر جایگاه حماس در میان افکار عمومی ابراز نگرانی کرده‌اند. تحلیل‌گران معتقدند که حماس در حال آماده‌سازی برای دوران پس از ابومازن است.
احتمال برگزاری انتخابات ریاستی فلسطین در آینده نزدیک، اهمیت این مسئله را برجسته‌تر می‌سازد. این نگرانی زمانی بیشتر می‌شود که حماس به دنبال گنجاندن اسرای مهمی چون مروان برغوثی و حسن سلامه در مرحله دوم و سوم تبادل است. البته بواسطه محبوبیت مروان برغوثی در کرانه و حتی نوارغزه، آزادی او از سوی اسرائیل یک خودکشی است.
حضور آزاد شدگان تبادل شالیت
به باور برخی، یکی از مهم‌ترین تاثیرات طوفان الاقصی، توافق تل‌آویو با مجری ۷اکتبر و پذیرش تبادل اسرا ۱۳ سال پس از تبادل شالیت است. یکی از وجوه مهم لیست مرحله اول، حضور ۴۲ نفر از اسرایی است که سال ۲۰۱۱ در تبادل شالیت آزاد شدند ولی دوباره بازداشت شدند. این آزادی بر معادله اصرار حماس بر آزادی اسرا مهر تثبیت خواهد زد. اسرائیل در سال‌های اخیر از هرگونه توافق برای آزادی ۴ اسیر خود در دست حماس خودداری کرده بود تا معامله آزادی اسرا به فراموشی سپرده شود. تحقق تبادل، خودش تثبیت کننده یک معادله مهم در آینده مسئله فلسطین-اسرائیل خواهد بود.
✅زمانی که در سپتامبر ۲۰۲۱، ۶ فلسطینی از جمله زکریا زبیدی (از فرماندهان سابق کتائب شهداء‌الاقصی) طی عملیاتی پیچیده از زندان جلبوع گریختند و مجدداً توسط رژیم صهیونیستی بازداشت شدند واکنش حماس و جهاد اسلامی دو نکته برجسته داشت. نخست تلقی آن رویداد به شاهد انکارناپذیری بر شکنندگی و ضعف سیستم امنیتی رژیم صهیونیستی و دوم وعده آزادی آن ۶ اسیر در توافق مبادله اسرا در آینده. این دو نکته با عملیات طوفان الاقصی، توافق آتش‌بس و مبادله اسرا و آزادی امروز زبیدی معنای تازه‌ای برای جامعه فلسطینی می‌یابد.
منبع: اندیشکده تهران
پایان/
نظر شما