به گزارش تحریریه، سند چشم انداز بیست ساله کشور به عنوان مهمترین سند راهبردی کشور، ایران را کشور اول منطقه در زمینه های مختلف از جمله امنیت غذایی تعریف می کند. برای دستیابی به اهداف سند چشم انداز، کشور ایران رقبای سختی همچون ترکیه، عربستان و تا حدودی قزاقستان و امارات متحده دارد.

 اگر بخواهیم دسته بندی از کشورهای حوزه سند چشم انداز داشته باشیم، عمدتا به دو دسته کشورهای نفتی و کشورهای غیرنفتی تقسیم می شوند عمدتا کشورهایی که نفت خیز هستند، بخش کشاورزی قوی ندارند و در این بین تنها کشور ایران است که هم یک کشور نفت خیز است و هم اینکه بخش کشاورزی به نسبت قوی تری دارد. ایران رقبای سرسختی همچون ترکیه با ساختار اقتصادی بهبود یافته و یا عربستان با پشتوانه درآمد نفتی را در منطقه دارد.

با این حال برای اینکه بدانیم وضعیت رقبای کشور در سند چشم انداز بیست ساله کشور در بخش کشاورزی چگونه است، آمار و اطلاعات زیر را ارائه می کنیم.

دو رقیب مهم کشور ایران برای دستیابی به اهداف سند چشم انداز، ترکیه و عربستان سعودی هستند. از میان این دو، کشور عربستان با دارا بودن مساحتی بیش از 2 میلیون کیلومتر مربع، تنها نیم درصد پوشش جنگلی دارد، 0.1 درصد پوشش زمین های زیرکشت دائمی و تنها 4 درصد زمین های زراعی دارد. در حالی که مساحت کشور  ایران با مساحتی حدود 1.745 هزار کیلومتر مربع، سطح پوشش جنگل، زمین های زیر کشت دائمی و زمین های زراعی به ترتیب 6.8، 1.2 و 10.8 درصد است. آمار ترکیه به ترتیب برای جنگل 14.9 درصد، زمین های زیر کشت دائمی 4 و زمین های زراعی 26.7 درصد است.

برای ترکیه رشد کشاورزی از تولید ناخالص داخلی معادل 9 درصد، عربستان معادل 2 درصد، مصر برابر 14 درصد و امارات متحده 1 درصد است. این آمار گویای این است که کشور ترکیه در مقایسه با کشور ایران از امکانات کشاورزی خود به نحو بهترین استفاده می کند.

سهم بخش کشاورزی کشورهای مختلف از تولید ناخالص داخلی در سال 2012: مصر 14 درصد، ایران، 13.7، پاکستان 24 درصد، قزاقستان 5 درصد، عربستان 2 درصد، سوریه 23 درصد، ترکیه 9 درصد، ترکمنستان 15 درصد بوده است.

اهتمام دولت ترکیه در خودکفایی در محصولات استراتژیک

دولت ترکیه اهتمام جدی برای خودکفایی در تولی محصولات اساسی کشاورزی دارد؛ به طوری که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه طی سخنانی در سومین شورای کشاورزی و جنگلداری با تاکید بر ضرورت خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی اساسی، وابستگی در محصولات کشاورزی به خارج حداقل به اندازه صنایع دفاعی خطرناک دانسته است.

همچنین اردوعان در این باره گفته است هرگز ساختار کشاورزی ترکیه را زیر چرخ‌ شرکت‌های جهانی که تنها به سود خود می‌اندیشند، ویران نخواهیم کرد.

به گفته مسئولان ترکیه، این کشور در  تولید محصولات کشاورزی مقام هفتم جهان و نخست اروپا را داراست. همچنین مقام نخست تولید فندق، گیلاس، زردآلو و به متعلق به ترکیه است و این کشور هزار و 690 نوع محصول کشاورزی را به 195 کشور جهان صادر می‌کند و صادرات محصولات کشاورزی طی 20 سال از 3.7 میلیارد دلار به 17.7میلیارد دلار افزایش یافته است. همچنین ترکیه با 11 برابر کردن صادرات بذر به رقم 102 هزار تن به ارزش 152 میلیون دلار دست یافته است.

همچنین طبق آمار اعلام شده تولیدات گیاهی در پایان سال 2017، 120 میلیون تن بوده است که این رقم در سال 2019، 122 میلیون تن بوده است و پیش بینی می شود این رقم تا سال 2023 به 150 میلیون افزایش یابد. همچنین ارزش تولیدات کشاورزی در سال 2019، 190 میلیارد لیر ترکیه و تقریبا برابر با 17 میلیارد دلار بود که در 9 ماهه اول 2018 به بیش از 12 و نیم میلیارد دلار رسید.

به گفته مقامات ترکیه حمایت از کشاورزان ترکیه از سال 2002 در دستور کار دولت قرار داشته است و از 1.8 میلیارد لیر در سال 2002 به بیش از 16 میلیارد لیر در سال 2019 رسیده است. دولت ترکیه در طول 16 سال گذشته 117.4 میلیارد لیر ترکیه را میان تولیدکنندگان بخش کشاورزی توزیع کرده‌ است.

خودکفایی ترکیه در تولید گندم

ترکیه 21.5 میلیون تن گندم تولید می کند که از این مقدار 7.5 میلیون تن صادر و توامان 5 میلیون تن برای تقویت صنایع آرد وارد می کند. ترکیه توانسته است با یک سیاست بازرگانی درست به بزرگترین صادر کننده آرد جهان تبدیل شود و عرصه یک سیاست اشتغال زا را، هم روند حمایت از کشاورزان تولید کننده گندم پیش ببرد. این در حالی است که این کشور حتی جزء 10 تولید کننده برتر گندم جهان هم نیست ولی 30 میلیون تن ظرفیت تولید آرد دارد و از این صنعت برای پایداری در خودکفایی گندم و تامین نان ارزان برای جمعیت خود استفاده کرده است.

پایان/