تهران - تحریریه - دکتر حسن سبحانی درباره نقش تبعی و پیرو در رابطه تولیدکننده و مصرف کننده نظریات متفاوتی دارد.

  در علم اقتصاد اندکی قدیمی تر، حاکمیت مصرف کننده مقوله پذیرفته شده ای بود. به این معنی که باور بر آن بود که این مصرف کننده است که با خرید خود، در واقع به نوع کالاها و خدماتی که باید تولید شوند رای ( به طور غیر مستقیم) می دهد. تولید کننده هم همان کالا و یا خدمت را تولید می کند که مصرف کننده می گوید. اما از نیمه دوم قرن بیستم ببعد، این نکته به این صورت ارزیابی گردید که درست است که تولید کننده در ظاهر به ساز مصرف کننده می رقصد اما در حقیقت چنین نیست و این تولید کنندگان هستند که به شیوه های مختلف و از جمله تبلیغات ، به مصرف کنندگان القاء می کنند که چه بخواهند و چه تقاضا کنند.در واقع این مصرف کننده است که به ساز تولید کننده می رقصد. هر چند ظاهرا مصرف کننده حاکم است . به نظر می رسد در سیاست هم ،با توجه به اینکه انواع رسانه ها اعم از مکتوب و غیر آن، عمدتا در اختیار جریان های قدرت است که برای حفظ و نگهداری و یا برای بدست آوردن قدرت فعالیت می کنند، توده مردم در معرض همان اغواگری هائی قرار دارند که در اقتصاد متوجه مصرف کننده شده است .یعنی آن ها با دست خود، به کسانی رای می دهند که عمدتا ضرورت و لزوم انتخاب آن ها را ، صاحبان قدرت و نه خودشان به طرق مختلف به آن ها القاء و در واقع توجیه کرده اند.این ادعا را می توان از کارکرد ها و دلمشغولی های به قدرت رسیدگان و یا به انتظار قدرت نشستگان مشاهده کرد. کسانی که از زبان مردم می گویند اما لزوما ، آنچه به عنوان مردم می جویند آن خواسته هائی نیست که در واقعیت زندگی مردم وجود دارد.. دلیل آن هم واضح است . آن ها در انتخابات به مردم گفته اند که چه بخواهند و بدیهی است همان ها را القاء کرده اند که خودشان( و نه لزوما مردم ) می خواسته اند و حالا دلیلی ندارد که جز آن ها را دنبال کنند .و به این ترتیب است که مردم می بینند هم آن را که متصور بوده اند انتخاب کرده اند و هم مشکلاتشان حل نشده و یا تخفیف نیافته است. این واقعیت در اقتصاد و سیاست ، تلخ ترین نوع تزویری است که با حمایت شدن از طریق زر و زور، به استمرار نا آگاهی توده های مردم و در نتیجه سطحی بار آمدن آن ها امداد رسانی می کند. نکته تلخ در این فریب آن است که توده خیال می کند که در اقتصاد و سیاست حاکمیت دارد و به این تصور توجیهی ، هم دلخوش و هم مفتخر است. پایان خبر/