به گزارش تحریریه، واژه «به زودی» که در کلام دیپلمات های دولت سیزدهم به واژه ای پرکاربرد تبدیل شده، نگرانی و در عین حال خشم طرف های مقابل را در برجام برانگیخته است؛ واژه ای که هفته های اخیر بیش از هر کسی از زبان «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان جاری شده است.

ذکر تاریخ برای ازسرگیری مذاکرات، آن هم نه چندان دقیق به تازگی از سوی «علی باقری‌کنی» معاون سیاسی وزیر خارجه نیز مطرح شده است. وی با بیان اینکه توافق کردیم‌ پیش‌ از پایان ماه نوامبر (نهم آذر) مذاکرات را شروع کنیم، اعلام تاریخ دقیق ازسرگیری مذاکرات را به هفته آینده موکول کرد. از نگاه ناظران، این نخستین باری است که دولت سیزدهم به جای استفاده از کلمه «به‌زودی»، برای بازگشت به مذاکرات وین جدول زمانی ارایه می‌دهد.

نشریه «پولیتیکو» روز چهارشنبه پنجم آبان ماه به تردید طرف غربی به بازگشت تهران به میز مذاکرات اشاره کرد و نوشت که شماری از مقامات آمریکایی با شک و تردید به این وعده ایران نگاه می‌کنند و تعداد کمی در دولت آمریکا وجود دارند که به صداقت ایران اعتقاد داشته باشند. یکی از دستیاران ارشد دموکرات کنگره در خصوص اظهارات باقری به پولیتیکو گفت: «این یکی از خنده‌دارترین تاکتیک‌های به‌تاخیر انداختن است.»

به گزارش پولیتیکو، دولت رئیسی از زمان توقف دور ششم مذاکرات وین تا به الان هیچ علاقه‌ای به احیای برجام نشان نداده است. هنگامی که مقامات ایران علاقه خود را به سرگیری مذاکرات نشان می‌دهند، هرگز تاریخ مشخصی را برای آن تعیین نکرده و همیشه ادامه مذاکرات را به تأخیر می‌اندازند.

از نگاه تحلیلگران، بهره گیری از تاکتیک «به زودی» ترفندی مقطعی برای طولانی کردن مسیر بازگشت به مذاکرات است، اما کاربرد طولانی مدت آن نتیجه عکس در پی خواهد داشت. همانگونه که صدای اعتراض متحدان ایران را در هفته های اخیر درآورده است.

پس از تکرار این واژه از سوی وزیر خارجه کشورمان در روزهای اخیر، «میخاییل اولیانوف» مذاکره کننده ارشد روسیه و نماینده مسکو در مذاکرات وین در پیامی توییتری به کنایه نوشت: ««به زودی»؛ کسی می داند این واژه به صورت عملی به چه معناست؟» این دومین بار در هفته های اخیر است که نماینده روسیه نارضایتی خود از مواضع ایران در قبال مذاکرات را نشان می دهد.

تمایل نشان ندادن تهران به ازسرگیری مذاکرات و همزمان کاهش همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی و افزودن به توان هسته ای، موضوعی نیست که حتی به مذاق چین و روسیه خوش آید. بنابراین طی روزهای اخیر در کنار اصرار اروپا و آمریکا برای بازگشت تهران به میز مذاکرات، شاهد تاکید سران مسکو و پکن برای آغاز مجدد گفت وگوها هستیم.

دو کشور روسیه و چین به تازگی بر بازگشت فوری جمهوری اسلامی به مذاکرات تاکید ورزیده‌اند «میخائیل اولیانوف» نماینده وزارت امور خارجه روسیه در مذاکرات وین نسبت به پیامدهای منفی عدم شرکت ایران در مذاکرات هشدار داده است. اولیانوف در همین ارتباط به مسئولان ایران گفته است که در صورت عدم پیشرفت مذاکرات، موضوعات بسیار مهمی در خطر است.

از سوی دیگر، سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست خبری روز پنجشنبه ششم آبان در این زمینه اظهار کرد که «بازگرداندن برجام به مسیر درست در اسرع وقت و ترویج صلح و ثبات بین‌المللی در جهت منافع مشترک جامعه بین‌المللی است.»

یکی از دلایل نزدیک شدن دیدگاه چین و روسیه به اروپا و آمریکا به سرعت بالای گام های رو به عقب تهران از توافق هسته ای برمی گردد. بی تردید به موازات گسترش فعالیت های هسته ای ایران و کاهش همکاری تهران با آژانس، بازگشت پذیری نیز دشوارتر خواهد شد. صاحبنظران معتقدند هر روز که مذاکرات زودتر ازسرگرفته شود، امید به کسب نتیجه بیشتر از روز بعد است.

البته نقش آمریکا و اروپا و حتی متحدان ایران در برجام را نمی توان در توسعه فعالیت های هسته ای و ناامیدی تهران به ادامه مذاکرات نادیده گرفت. آمریکا با خروج یکجانبه از توافق و راه اندازی کارزار فشار حداکثری هزینه زیادی را بر ایران تحمیل کرد. سه کشور اروپایی عضو برجام نیز قدمی جدی و ملموس برای نجات توافق برنداشتند.

ضمن اینکه روسیه و چین که خود را در ظاهر، کنار ایران نشان می دهند در بسیاری موارد از تحریم های آمریکا پیروی کردند همانند اظهارات دو هفته پیش مدیرعامل کشتیرانی کشورمان که از ممنوعیت ورود کشتی های ایرانی به بنادر چین به دلیل اعمال محدودیت از سوی این کشور خبر داده بود. البته این اظهارنظر هنوز به طور قطعی تایید نشده است. 

پایان/