به گزارش تحریریه، دور ششم مذاکرات هسته ای در وین آغاز شده و این پرسش به ذهن می رسد که آیا در این دور از گفت وگوها که به احتمال قوی آخرین مذاکرات در فضای قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران است، توافق هسته ای احیا خواهد شد یا اینکه دولت بعدی در این باره تصمیم خواهد گرفت؟

در این زمینه «علی ربیعی» سخنگوی دولت معتقد است که «قصد دولت پایان مذاکرات وین قبل از شروع دولت بعد است». او در نشست خبری هفتگی خود درباره مذاکرات احیای برجام گفت: نه عجله‌ای در مذاکرات داریم، نه تصمیمی بر فرسایشی شدن آن، اما قصد دولت اتمام مذاکرات قبل از شروع به کار دولت بعد است.

اظهارات ربیعی در مورد «نزدیک شدن ایران به به چشم انداز لغو همه تحریم های برجامی و فرابرجامی با نتایج عزتمندانه» و همچنین تکرار اظهارات بسیار خوشبینانه از جانب دیگر دولتمردان از قبیل شخص رییس جمهوری بسیاری را نسبت به دستیابی به توافق بد نگران ساخته است.

این نگرانی را می توان در کلام رایزنان و دیپلمات های پیشین کشورمان آشکارا دید. «رامین مهمانپرست» دیپلمات ارشد و سخنگوی سابق وزارت امور خارجه با بیان اینکه «دولت برای نمایش یک دستاورد در ماه‌های پایانی، تن به توافق ناقص ندهد»، افزود: توصیه‌ام به دولت این است که درباره برجام فقط برای اینکه بگویند یک دستاورد خوبی داشتیم و داریم دولت را تحویل می‌دهیم یک توافق ناقص صورت نگیرد که شروط ما تضمین نشود.

برخلاف ایران، طرف غربی به ویژه مقامات کاخ سفید در بیان و عمل نشان داده اند که عجله ای برای بازگشت به توافق هسته ای ندارند. «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه ایالات متحده، روز سه‌شنبه 18 خرداد در گزارش خود به کمیته سنا گفت که پیش‌بینی می‌کند حتی اگر ایران و ایالات‌متحده به توافق هسته‌ای بازگردند، صدها تحریم آمریکا علیه تهران پابرجا خواهد ماند.

صدها تحریمی که بلینکن از آن دم می زند، همان تحریم های مرتبط با «کاتسا» است که در دوره ترامپ علیه ایران و به طور مشخص علیه سپاه پاسداران وضع شد. چندی پیش پایگاه خبری «میدل ایست نیوز» در گزارشی آورد که دولت آمریکا در دوره‌های قبلی مذاکرات بر باقی ماندن تحریم‌های مربوط به تروریسم و حقوق بشر و برنامه موشکی ایران پافشاری می‌کرد اما در دور چهارم مذاکرات حاضر به انعطاف در این باره شد.

به نوشته پایگاه خبری مذکور، در این راستا آمریکا موافقت کرده که تحریم‌های وضع شده علیه شبکه نفتی و بانک مرکزی ایران را که پیش‌تر در ذیل قوانین «کاتسا» تحریم شده بودند به «تعلیق» درآورد. همچنین آمریکا تاکنون با رفع ۷۰۰ تحریم از لیست ۱۵۰۰ موردی افراد و نهادهای خاص موافقت کرده است.

به تازگی (پنجشنبه 20 خرداد) وزارت خزانه داری آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد که سه نفر را با نام های «احمد قلعه‌بانی» مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت ایران، «فرزاد بازرگان» مدیر عامل سابق شرکت «هنگ‌کنگ انترترید» و «محمد معینی» از مدیران سابق شرکت بازرگانی نفت ایران از فهرست تحریم ها حذف کرده است.

البته روزنامه «وال‌استریت ژورنال» شمار رفع تحریم شدگان را بیش از این ها اعلام کرد و در گزارشی بدون اشاره به جزئیات نوشت که شمار مقام‌های سابق ایرانی و شرکت‌هایی که از فهرست تحریم‌های آمریکا خارج شده‌اند، به بیش از ۱۲ فرد و شرکت می‌رسد. همچنین این روزنامه تاکید کرد که خروج این افراد و شرکت‌ها از فهرست تحریم‌ها، نه یک اقدام عادی، بلکه ارسال سیگنالی از سوی واشنگتن به تهران مبنی بر تعهد آمریکا به رفع تحریم‌ها در صورت تغییر رفتار جمهوری اسلامی است.

مقامات آمریکایی اما همواره از پذیرش ارتباط لغو تحریم شدن این افراد با مذاکرات وین سر باز می زنند. به عنوان نمونه «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد که «هیچ ارتباطی بین رفع تحریم ها علیه سه مقام سابق دولت ایران و مذاکرات جاری در وین برای تعیین سرنوشت برجام، وجود ندارد.»

از نگاه ناظران، غرب با به کارگیری همزمان دو ابزار تنبیهی و تشویقی در صدد بازگرداندن تهران به تعهدات برجامی خود است. از این رو به موازات اعمال فشار بر ایران از طرق آژانس بین المللی انرژی اتمی و تهدید به صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام، شمار ناچیزی از افراد و نهادهای مندرج در لیست عریض و طویل تحریم شدگان را لغو تحریم می کند تا تهران به مطالبات آن ها تن دهد؛ موضوع بسیار مهمی که انتظار می رود رایزنان هسته ای کشور و دولتمردان باید به آن توجه داشته باشند و در دام طرف غربی گرفتار نیایند.

پایان/