به گزارش تحریریه؛ بخش کشاورزی از بخش های مهم اقتصادی است که متاسفانه در سالیان اخیر به نسبت  بخش های دیگر اقتصادی مورد غفلت قرار گرفته است؛ به نحوی که طبق آمار، تنها 5 درصد سرمایه گذاری های کشور در کشاورزی مصرف شده است. با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد کشور و تأمین امنیت غذایی جمهوری اسلامی ایران، پشتیبانی و حمایت از تولید در بخش کشاورزی از جمله مسائلی بوده است که همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است. با توجه به شعار سال یعنی «تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها» در این گزارش به هشت توصیه مهم وزرای سابق جهاد کشاورزی در پشتیبانی و حمایت از بخش کشاورزی می پردازیم.

1. انعقاد پیمان های چند جانبه کشاورزی

مهندس حجتی وزیر جهاد کشاورزی در دولت خاتمی و روحانی در این باره می گوید: در دهه های اخیر، دنیا به سمت پیمان های چند جانبه رفته است. متاسفانه ما در (کشاورزی) در هیچ کدام از این پیمان ها نیستیم و اگر باشیم، در پیمان های پیش پا افتاده ای هستیم. همه دنیا در پیمان است. تنها پیمانی که ما در آن هستیم (که نمی دانم عملیاتی شد یا نشد) اوراسیا است، تازه آن هم بعد از سال های سال. اینکه محصولات لبنی عربستان به راحتی وارد سوریه می شود ولی محصولات ما نمی رود، پشت در گیر کرده است؛ چون او وارد پیمان اتحادیه عرب می شود؛ ولی ما در هیچ پیمانی نیستیم.

2. خرید تضمینی محصولات کشاورزی

محمدرضا اسکندری وزیر جهاد کشاورزی در دولت نهم در این باره می گوید: طرح خرید تضمینی شیر، خرید تضمینی گندم و خرید تضمینی زعفران نمونه­های بسیار موفقی در تاریخ کشاورزی پس از انقلاب هستند که بدون تحمیل هزینه به وزارت جهاد کشاورزی مشکلات تولیدکنندگان این بخش را حل کرده و سود زنجیره تأمین محصولات را به صورت عادلانه بین کشاورز و تجار تقسیم کرد. زمانی که از من خواسته شد تا مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی را بر عهده بگیرم؛ یکی از شروط اصلی ام برای پذیرش این مسئولیت پرداخت به موقع مطالبات گندم کاران بود که خدا را شکر موفق هم بودیم و همان زمانیکه کشاورز گندم خود را تحویل ما می داد، همان زمان هم پول خود را دریافت می کرد.

3. خرید کالاهای روی زمین مانده توسط سازمان تعاونی روستایی

اسکندری وزیر جهاد دولت نهم در این باره معتقد است: خرید کالای روی دست مانده کشاورزان از تکالیف قانونی سازمان تعاونی روستایی است؛ به طوری که در دوره وزارت ما قیمت جهانی زعفران بیش از دو میلیون تومان به ازای هر کیلوگرم بود، اما قیمتی که به کشاورزان پرداخت می­شد در حدود 300 هزار تومن بود. با توجه به اینکه 90 درصد زعفران کشور صادر می­شد، قیمت زعفران تابعی از قیمت جهانی آن بود، بنابراین با نرخی که تجار زعفران را از کشاورزان خریداری می‌کردند سود کلانی را عاید خودشان می‌کردند و سر کشاورز زحمت کش بی کلاه می ماند. آن زمان ما با افزایش قیمت مصوب زعفران و الزام وزارت جهاد کشاورزی به خرید دولتی زعفران های بر زمین مانده، تلاش کردیم سود بیشتر را وارد جیب کشاورزان بکنیم و با اینکه در نهایت تجار مجبور شدند زعفران را با نرخی بالاتر از نرخ مصوب ما و به قیمت بیش از یک میلیون تومان بخرند، ولی چون امکان فروش آن را به قیمت بالاتر نداشتند لذا قیمت برای مصرف کننده چندان تغییر نکرد اما کشاورز به اندازه کافی منتفع شد.

4. مدیریت بازار توسط مردم و جلوگیری از دخالت های بیجای دولت

محمدرضا اسکندری در این باره می گوید: کشاورزی صنعتی است که باید تمام حلقه­ های زنجیره آن در دست مردم باشد. متاسفانه مقررات و بخشنامه­ های خلق ­الساعه و گاهاً کارشناسی نشده باعث به هم خوردن تعادل بازار می­شوند. در واقع دولت حمایتی از تولید ندارد بلکه در تولید دخالت می­کند. باید جلوی دخالت های بیجای دولت در بخش کشاورزی گرفته شود و مردم خودشان مدیریت کنند. بهترین راهکار برای اینکه مردم خودشان مدیریت بازار را دست دست بگیرند حمایت از ایجاد و تقویت تشکل­های مردمی کشاورزی است.

5. واگذاری مراتع به مردم و آبادانی آنها

وزیر جهاد کشاورزی دولت احمدی نژاد در این باره اظهار می دارد: ما در 31 تیر ماه 1385 بخشنامه­ ی واگذاری اراضی منابع ملی و دولتی برای طرح های کشاورزی تولیدی و غیرکشاورزی را تصویب کردیم تا مردم پای کار بیایند. نتایج خوبی هم داشت. هم نتایج اقتصادی خوبی داشت و هم  اشتغالزایی و محرومیت زدایی خوبی را منجر شد.

6. تولید علوفه دام در کشور

وزیر جهاد کشاورزی دولت نهم در این باره معتقد است: آیا ما نمی­توانیم علوفه تولید کنیم! همین کمبود علوفه را بهانه نوسانات قیمت گوشت هم کرده ­اند. ضروری است تا وزیر جدید در رابطه با اصلاح ساز و کار اعطای پروانه­ های چرا تجدید نظر کند. از طرفی هم باید طرح­های مرتع داری مبتنی بر علوم و یافته­های جدید اجرا شوند. اگر مردم پای کار بیایند و برای تولید علوفه مرتعی دست به کار شوند، حداقل برای حفظ سطح تولید و درآمد خودشان هم که شده از مراتع مراقبت می­کنند. خود مردم و به خصوص عشایر روش­های مراقبت از مرتع را می­دانند و به خصوص اگر این مدیریت بر عهده ­ی مرتع‌دارانی باشد که تخصص آکادمیک هم دارند می­توان انتظار داشت که هر روز وضع مراتع و در نتیجه تولید ما بهتر هم بشود.

7. آبخیزداری و آبخوانداری

وزیر اسبق جها کشاورزی در این باره می گوید: ما کمبود آب نداریم بلکه مدیریت خوبی برای منابع آبی موجود نداریم. مصرف بالای آب بخش کشاورزی و نیز شیوه‌های بعضاً سنتی و قدیمی آبیاری مزارع، موجب اختلاف‌افکنی و اتهام زنی برخی ذی‌نفعان به‌منظور استفاده آنان از حقابه‌های کشاورزان شده است. غلبه سیاست ذخیره‌سازی سطحی آب توسط وزارت نیرو در عرصه حکمرانی آب باعث شده که بخش عمده بارندگی سالانه کشور، مستقیماً تبخیر شده و از دسترس خارج شود. یکی از مهم­ترین دلایل بروز سیل­ها (و در نتیجه فرسایش عظیم خاک­ها) در کشور، سد سازی­های بی رویه در همه مناطق کشور بدون بررسی ها و امکان سنجی های منطقه ای بوده. در برخی مناطق به جای ذخیره سازی آب در پشت سدها اقدام به آبخیزداری و آبخوان داری کرد و بدین ترتیب از تبخیر آب و سیل جلوگیری کرد و سفره های زیر زمینی را تغذیه کرد.

8. ارائه تسهیلات ارزان قیمت به کشاورزی

صادق خلیلیان وزیر جهاد کشاورزی دولت دهم درباره ضرورت ارائه تسهیلات ارزان قیمت به کشاورزان می گوید: در بحث طرح توسعه کشاورزی که طرح بسیار خوبی بود که در سال ۹۰ در کشور انجام شد و ۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات ارزان قیمت در اختیار سرمایه گذاران بخش کشاورزی قرار گرفت و جهش خوبی در سرمایه گذاری بخش کشاورزی داشتیم و اوج سرمایه گذاری بخش کشاورزی از سال ۱۳۳۸ تا سال ۹۸ مربوط به چهار ساله سال ۸۸ تا ۹۲ بود ولی بعد سرمایه‌گذاری شروع به کاهش کرد و ما آثارش را در واردات بی‌رویه بخش کشاورزی می‌بینیم که سال گذشته ۲۴.۷ میلیون تن واردات انواع محصولات کشاورزی را به استناد آمار گمرک داشتیم و بیش از ۱۲ میلیارد دلار ارز از کشور خارج شد.

پایان