با وجود اینکه دریای خزر در تاریخ خود به عنوان سکوی مهم نظامی تلقی نمی شده است، در دهه گذشته این دریا اهمیت نظامی شدیدی پیدا کرده است.
در سال های اخیر هر اندازه که اهمیت نقش تجاری دریای کاسپین افزایش می یابد، اختلافات ژئواقتصادی و سیاسی-نظامی میان ۵ کشور ساحلی آن نیز بیشتر می شود.
ناظران معتقدند اعلامیه تازه فنلاند و سوئد تغییر اساسی در معادلات امنیتی و موازنه های موجود در قاره اروپا ایجاد می کند و با تشدید تنش میان مسکو و غرب، احتمال سناریوی استفاده از سلاح های هسته ای را افزایش می دهد.